Υπάρχουν δύο βασικά είδη Traction Control που θα συναντήσεις σε χωμάτινες μοτοσυκλέτες, είτε Enduro, είτε on-off / Adventure. Ο βασικός διαχωρισμός τους είναι πως στο ένα είδος χρησιμοποιούνται αισθητήρες περιστροφής στους τροχούς και στο άλλο όχι. Ο λόγος; Αυτοί οι αισθητήρες περιστροφής των τροχών απαγορεύονται στους αγώνες μοτοσυκλέτας(Enduro) και έτσι δεν τοποθετούνται σε καμία μοτοσυκλέτα που πωλείται ως αγωνιστική (στα περισσότερα μονοκύλινδρα enduro δηλαδή). Αντίθετα τοποθετούνται, χωρίς κανέναν ενδοιασμό από τα εργοστάσια, σε μοτοσυκλέτες για ερασιτεχνική ή τουριστική χρήση όπως τα δικύλινδρα on-off/Adventure ή ακόμα και τα μεγαλύτερα μονοκύλινδρα με πολιτικές βλέψεις (701, Supermono κτλ). Φυσικά, δουλειά των συστημάτων traction control είναι να αποτρέψουν ή να περιορίσουν το σπινάρισμα του πίσω τροχού ώστε να μη χαθεί ο έλεγχος της μοτοσυκλέτας στο άνοιγμα του γκαζιού.
- Το πρώτο traction control σε μοτοσυκλέτα τοποθετήθηκε το 1988 (BMW K1)
- To 1997 εμφανίστηκε το πρώτο Traction Control σε μοτοσυκλέτα enduro (Yamaha DT 230 Lanza)
- Στις σύγχρονες μοτοσυκλέτες το Traction Control αποτελεί στην ουσία υποσύστημα των συστημάτων σταθεροποίησης τα οποία ελέγχουν πολλές περισσότερες λειτουγρίες και καταστάσεις.
- To 2016 η GET (Athena) παρουσίασε aftermarket σύστημα traction control για motocross.
Traction control με αισθητήρες περιστροφής των τροχών
Πρόκειται συνήθως για ένα πολύπλοκο σύστημα. Στην πιο εξελιγμένη του μορφή, η κεντρική μονάδα μπορεί να συλλέγει πληροφορίες από πολλούς αισθητήρες σχετικά με την κλίση της μοτοσυκλέτας, τις αναρτήσεις, το τιμόνι και φυσικά από τους τροχούς (γωνιακή ταχύτητα). Αναλύοντας την κατάσταση της μοτοσυκλέτας, μπορεί να επέμβει είτε προληπτικά είτε “κατασταλτικά” ώστε να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της απώλειας πρόσφυσης του πίσω τροχού από υπερβολικό σπινάρισμα. Όταν το σύστημα χρειαστεί να επέμβει, μπορεί να κόψει την παροχή ισχύος του κινητήρα με τρεις διαφορετικούς τρόπους ή και με οποιονδήποτε συνδυασμό αυτών. Αρχικά μπορεί να αλλάξει τον χρονισμό της ανάφλεξης, στη συνέχεια μπορεί να μειώσει τον ψεκασμό καυσίμου και παράλληλα αν χρειαστεί να κλείσει και την εισαγωγή αέρα (πεταλούδα/ες ψεκασμού). Για την τελευταία περίπτωση πρέπει να υπάρχει σύστημα ride by wire (δηλαδή το άνοιγμα της γκαζιέρας δίνει εντολή στην κεντρική μονάδα και δεν είναι απευθείας συνδεδεμένη με το σώμα του ψεκασμο). Η αποτελεσματικότητα αυτών των συστημάτων έχει εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια και μπορούν να περάσουν ακόμα και απαρατήρητα ενώ σε πολλές συνθήκες μπορούν να δράσουν ακόμα και βελτιώνοντας τις επιδόσεις του αναβάτη.
Traction control ΧΩΡΙΣ αισθητήρες περιστροφής των τροχών
Πρόκειται για πολύ πιο απλό σύστημα καθώς η κεντρική μονάδα καλείται να λειτουργήσει με δραματικά λιγότερα δεδομένα. Στην ουσία, έχει η υπολογιστεί εκ των προτέρων (από το εργοστάσιο) ο μέγιστος αποδεκτός ρυθμός ανόδου των στροφών του κινητήρα (ξεχωριστά για κάθε σχέση στο κιβώτιο) και όταν αυτός ξεπεραστεί, το σύστημα επεμβαίνει ώστε να επιστρέψει τον ρυθμό ανόδου μέσα στα επιτρεπτά όρια. Ο μόνος τρόπος επέμβασης του traction control σε αυτά τα συστήματα είναι μέσω του χρονισμού της ανάφλεξης (προπορεία) καθώς δεν συνδέονται με το σύστημα τροφοδοσίας (αέρα και καύσιμο). Λόγω έλλειψης δεδομένων, σε ακραίες συνθήκες, αυτό το σύστημα μπορεί να περιορίσει την απόδοση του κινητήρα χωρίς στην πραγματικότητα να υπάρχει λόγος /(πχ με πολύ ελαφρύ αναβάτη ή σε αμμώδεις συνθήκες).
Το μέλλον
Με την αλματώδη εξέλιξη των ηλεκτρονικών τα τελευταία 15 χρόνια (τόσο σε απόδοση όσο και με την ασύλληπτη μείωση του όγκου και του βάρους τους), τα συστήματα traction control έχουν κι αυτά με τη σειρά τους εξελιχθεί ραγδαία. Πλέον τα συναντάμε σε όλες τις κατηγορίες μοτοσυκλετών (ακόμα και σε αδύναμα scooter) και είναι σίγουρο πως με την εξέλιξη των ηλεκτρικών κινητήρων θα περάσουμε σε άλλη διάσταση ελέγχου της σταθερότητας των μοτοσυκλετών. Ακόμα κι αν δεν το θέλουμε…
